![]() | ||||||
http://www.astrovox.gr/planets.html |
Kilka dni temu mały Grek chciał się pochwalić swoją kolekcją planet. Powiedział że mam mu wszystkie po kolei wymienić, ale niestety okazało się, że to on musiał mnie nauczyć ich nazw…
W Grecji imiona planet, tak jak w większości języków, pochodzą z mitologii - od imion bogów, z tą jednak różnicą, że tutaj planety mają nazwy bogów olimpijskich.
Słowo “planeta” (πλανήτης [plan’it is]) pochodzi od rzeczownika πλάνης, -τος (=wędrowiec) ale już w dziełach Arystotelesa można zauważyć użycie tego słowa dla określenia ciał niebieskich.
W związku frazeologicznym w języku nowogreckim mówi się że «κάποιος ζει σε άλλον πλανήτη» [k’apios zi se ‘alon plan’iti], czyli “ktoś żyje na innej planecie”, “ktoś jest z innej planety” →określa osobę, która żyje w innej rzeczywistości, w innych realiach.
W Układzie Słonecznym mamy osiem planet, które możemy podzielić na wewnętrzne – Merkury, Wenus, Ziemia, Mars i zewnętrzne – Jowisz, Saturn, Uran, Neptun. W Grecji te nazwy zastępują imiona greckich bogów, więc wyróżniamy:
Merkury → Hermes (Ερμής) – planeta znana od starożytności, miała dwie nazwy, ponieważ Grecy uważali, że są to dwa różne ciała niebieskie, stąd przed wschodem Słońca nazywali ją Apollo, po zachodzie Słońca nazywali ją Hermesem
Wenus → Afrodyta (Αφροδίτη) – również i tę planetę starożytni Grecy uważali za dwa ciała niebieskie i nazywali je: εωσφόρος [eosf’oros] (niosący świt) oraz έσπερος [;esperos] ( wieczór). Później planeta została nazwana od imienia bogini miłości.
Ziemia → Gi (Gaja) (Γη) – uważana była za uosobienie bóstwa, w mitologii określana imieniem Gaja (Matka - Ziemia).
Mars → Ares (Άρης) – nazwa pochodzi od imienia boga wojny ze względu na kolor rdzawo-czerwony, jaki przybiera przy obserwacji z Ziemi. W starożytnej Grecji znany był również pod nazwą “πυρόεις” (pozar).
Jowisz → Zeus (Δίας) – jest największą planetą Układu Słonecznego, dlatego jego nazwa pochodzi od najważniejszego bóstwa mitologii greckiej – Zeusa, i rzymskiej Jowisza.
Saturn → Kronos (Κρόνος) – w starożytnej Grecji był najbardziej zewnetrzną znaną planetą, jego nazwa pochodzi z mitologii od Kronosa, ojca Demeter, Hestii, Hery, Hadesa, Posejdona i Zeusa.
Uran → Uranos (Ουρανός) - nazwa tej planety pochodzi od Uranosa, który był bogiem i uosobieniem nieba w mitologii greckiej, ojcem Kronosa i dziadkiem Zeusa.
Neptun → Posejdon (Ποσειδώνας) – od boga mórz.
Jak pisze Herodot, ludy wschodnie nazywały planety według kolorów, stąd: Słonce bylo złote, Ksieżyc srebrny, Wenus biała, Merkury niebieski, Mars czerwony, Zeus zielony a Saturn żółty.
Poniżej fragment wierszyka, jakiego dzieci uczą się w szkole aby zapamiętać nazwy planet. Jeszcze w wersji, gdzie Pluton był uznawany za jedną z planet Układu Słonecznego.
Του ήλιου η γειτονιά Πλανήτες έχει ενεά Δεν στέκονται στιγμή Γυρνάμε με ορμή Πρώτος ο Ερμής Από όλους πιο σταθείς Μετά η Αφροδίτη Ολόλευκη σαν νύφη Λίγο πιο πέρα η Γη Σε όλους μας γνωστή Και ακόλουθη ο Άρης Ο πιο κατεργάρης Ο μέγεθος του Δια Δεν θέλει φαντασία Ο Κρόνος θα σ’αρέσει Βραχιόλια έχει στην μέση Και αν έχεις και άλλα κέφια Να ξέρεις δυο αδέλφια Ουρανός και Ποσειδώνας Που έχουνε μακρύ χειμώνα Ο Πλούτωνας μακρινός Κρύος και σκοτεινός… | W sąsiedztwie Słonca Mamy dziewięć planet Nie stoją ani przez chwilę Obracają się szybko Pierwszy Merkury Najbardziej statyczny Potem Wenus Biała jak panna młoda Troszeczkę dalej Ziemia Znana nam wszystkim Kolejny jest Mars Najbardziej łobuzerski Wielkości Jowisza Nie trzeba sobie wyobrażać Saturn ci się spodoba Ma w pasie pierścienie Jeśli masz jeszcze ochotę Poznasz dwóch braci Uran i Neptun Ktorzy mają długą zimę Pluton odległy Zimny i ciemny…. |
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz